GREECEΚοινωνικές Κατευθυντήριες Γραμμές
Κατευθυντήριες Γραμμές
Για τη θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής (Afib ή AF)
| Σύλλογος | Σύσταση |
| STS (2017)1 |
«Η χειρουργική αφαίρεση για κολπική μαρμαρυγή μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς πρόσθετο κίνδυνο εγχειρητικής θνησιμότητας ή μείζονος νοσηρότητας και ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ κατά τη στιγμή των ταυτόχρονων επεμβάσεων μητροειδούς για την αποκατάσταση του φλεβοκομβικού ρυθμού. (Τάξη I, Επίπεδο Α)” «Η χειρουργική αφαίρεση για κολπική μαρμαρυγή μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς πρόσθετο εγχειρητικό κίνδυνο θνησιμότητας ή μείζονος νοσηρότητας και ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ κατά τη στιγμή της ταυτόχρονης αντικατάστασης μεμονωμένης αορτικής βαλβίδας, χειρουργικής επέμβασης με μόσχευμα παράκαμψης στεφανιαίας αρτηρίας και αντικατάστασης αορτικής βαλβίδας συν επεμβάσεων παράκαμψης στεφανιαίας αρτηρίας για αποκατάσταση του φλεβοκομβικού ρυθμού. (Κατηγορία I, Επίπεδο Β μη τυχαιοποιημένη)” «Στη θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής, η διεπιστημονική αξιολόγηση της ομάδας καρδιάς, ο σχεδιασμός θεραπείας και η μακροπρόθεσμη παρακολούθηση μπορεί να είναι ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΚΑΙ ΩΦΕΛΙΜΕΣ για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων των ασθενών. (Τάξη Ι, Γνώμη εμπειρογνωμόνων Επιπέδου Γ)» «Η χειρουργική αφαίρεση για συμπτωματική κολπική μαρμαρυγή απουσία δομικής καρδιακής νόσου που είναι ανθεκτική σε αντιαρρυθμικά φάρμακα κατηγορίας Ι/ΙΙΙ ή θεραπεία με καθετήρα ή και στα δύο είναι ΛΟΓΙΚΗ ως κύρια αυτόνομη διαδικασία για την αποκατάσταση του φλεβοκομβικού ρυθμού. (Τάξη ΙΙΑ, Επίπεδο Β τυχαιοποιημένη)” «Η χειρουργική αφαίρεση για συμπτωματική επίμονη ή μακροχρόνια επίμονη AF απουσία δομικής καρδιακής νόσου είναι ΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ, ως αυτόνομη διαδικασία χρησιμοποιώντας το σετ βλαβών Cox-Maze III/IV σε σύγκριση με την απομόνωση πνευμονικής φλέβας μόνο. (Κλάση ΙΙΑ, Επίπεδο Β μη τυχαιοποιημένο)” |
| HRS/EHRA/ECAS/ APHRS/SOLAECE (2017)2 |
«Η χειρουργική αφαίρεση της κολπικής μαρμαρυγής συνιστάται για παροξυσμικούς, επίμονους και μακροχρονια επίμονους ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτωματική κολπική μαρμαρυγή ανθεκτική ή δυσανεξία σε τουλάχιστον ένα αντιαρρυθμικό φάρμακο Κατηγορίας I ή III κατά τη διάρκεια ταυτόχρονων ανοιχτών επεμβάσεων (όπως MVR). (Κατηγορία I, Επίπεδο Β μη τυχαιοποιημένη)” «Η χειρουργική αφαίρεση της κολπικής μαρμαρυγής συνιστάται για παροξυσμικούς, επίμονους και μακροχρόνια επίμονους ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτωματική κολπική μαρμαρυγή πριν από την έναρξη της αντιαρρυθμικής θεραπείας με αντιαρρυθμικά φάρμακα κατηγορίας I ή III κατά τη διάρκεια ταυτόχρονων ανοιχτών επεμβάσεων (όπως MVR). (Κατηγορία I, Επίπεδο Β μη τυχαιοποιημένη)” «Η χειρουργική αφαίρεση της κολπικής μαρμαρυγής συνιστάται για παροξυσμικούς, επίμονους και μακροχρόνια επίμονους ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτωματική κολπική μαρμαρυγή ανθεκτική ή δυσανεξία σε τουλάχιστον ένα αντιαρρυθμικό φάρμακο Κατηγορίας I ή ΙΙΙ κατά τη διάρκεια ταυτόχρονων κλειστών επεμβάσεων (όπως CABG και AVR). (Κατηγορία I, Επίπεδο Β μη τυχαιοποιημένη)” «Η χειρουργική αφαίρεση της κολπικής μαρμαρυγής είναι λογική επιλογή για παροξυσμικούς, επίμονους και μακροχρόνια επίμονους ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτωματική κολπική μαρμαρυγή πριν από την έναρξη της αντιαρρυθμικής θεραπείας με αντιαρρυθμικό φάρμακο κατηγορίας I ή III κατά τη διάρκεια ταυτόχρονων κλειστών διαδικασιών (όπως CABG και AVR). (Κλάση ΙΙΑ, Επίπεδο Β μη τυχαιοποιημένο)” «Η αυτόνομη και υβριδική χειρουργική αφαίρεση της κολπικής μαρμαρυγής είναι λογική για επίμονους και μακροχρόνιους ασθενείς που είναι ανθεκτικοί σε συμπτωματική κολπική μαρμαρυγή ή έχουν δυσανεξία σε τουλάχιστον ένα αντιαρρυθμικό φάρμακο Κατηγορίας I ή III και έχουν αποτύχει μία ή περισσότερες προσπάθειες κατάλυσης με καθετήρα ή προτιμούν μια χειρουργική προσέγγιση. (Κλάση ΙΙΑ, Επίπεδο Β μη τυχαιοποιημένο)” «Η αυτόνομη και υβριδική χειρουργική αφαίρεση της κολπικής μαρμαρυγής μπορεί να εξεταστεί για παροξυσμικούς ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτωματική κολπική μαρμαρυγή ανθεκτική ή δυσανεξία σε τουλάχιστον ένα αντιαρρυθμικό φάρμακο Κατηγορίας I ή III και έχουν αποτύχει μία ή περισσότερες απόπειρες κατάλυσης με καθετήρα ή προτιμούν μια χειρουργική προσέγγιση. (Κλάση IIB, Επίπεδο Β μη τυχαιοποιημένο)” |
| AATS (2017)11 |
«Συνιστάται η επιλογή της ταυτόχρονης χειρουργικής αφαίρεσης για ασθενείς με ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής έναντι της μη θεραπείας της κολπικής μαρμαρυγής, επειδή υπάρχει σημαντική βελτίωση στην εγχειρητική επιβίωση που σχετίζεται με τη χειρουργική κατάλυση. (Τάξη I, LOE A)” «Είναι λογικό να επιλέξουμε να εκτελέσουμε μια ταυτόχρονη χειρουργική διαδικασία κατάλυσης για ασθενείς με ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής παρά τη μη θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής, επειδή η μακροχρόνια επιβίωση δεν επηρεάζεται ή βελτιώνεται από τη χειρουργική κατάλυση. (Κλάση IIa)για καμία αλλαγή στη μακροχρόνια επιβίωση (έως 1 έτος μετά την επέμβαση) (LOE A) «Είναι λογικό να επιλέξουμε την ταυτόχρονη χειρουργική επέμβαση κατάλυσης για ασθενείς με ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής έναντι μη θεραπείας κολπικής μαρμαρυγής, επειδή η συχνότητα του όψιμου εγκεφαλικού επεισοδίου/ΤΙΑ δεν επηρεάζεται ή μειώνεται από τη χειρουργική κατάλυση. (Κλάση IIa) για καμία αλλαγή στη συχνότητα όψιμου εγκεφαλικού επεισοδίου /ΤΙΑ (έως 1 έτος παρακολούθησης μετά την επέμβαση) (LOE A) για μείωση της συχνότητας όψιμου εγκεφαλικού επεισοδίου/ΤΙΑ (>1 έτος παρακολούθησης μετά την επέμβαση) (LOE B-NR)” «Είναι λογικό να επιλέξουμε την ταυτόχρονη χειρουργική αφαίρεση σε ασθενείς με ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής έναντι μη θεραπείας κολπικής μαρμαρυγής, επειδή η συχνότητα της περιεγχειρητικής νοσηρότητας δεν αυξάνεται με τη χειρουργική κατάλυση. (Κλάση IIa) για λοίμωξη βαθιάς πληγής στέρνου, πνευμονία, επανεγχείρηση για αιμορραγία και νεφρική ανεπάρκεια που απαιτεί αιμοκάθαρση (LOE A). για τη διάρκεια παραμονής στη μονάδα εντατικής θεραπείας και τη συνολική διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο (LOE B-R) για HRQL (LOE B-R) «Είναι λογικό να γίνεται αυτόνομη χειρουργική αφαίρεση για απομόνωση πνευμονικής φλέβας σε ασθενείς με συμπτωματική παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή και μικρούς αριστερούς κόλπους. (Κλάση IIa, LOE B-R)” «Υπάρχουν τα καλύτερα στοιχεία για τη χρήση διπολικών σφιγκτήρων ραδιοσυχνοτήτων και συσκευών κρυοκατάλυσης, που έχουν γίνει αναπόσπαστα μέρη πολλών διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της απομόνωσης πνευμονικής φλέβας και της διαδικασίας Cox-Maze IV. Δεν συνιστάται η χρήση επικαρδιακής μονοπολικής αφαίρεσης με ραδιοσυχνότητες εκτός κλινικών δοκιμών, επειδή η αποτελεσματικότητά της παραμένει αμφισβητήσιμη. «Η εκπαίδευση και η εκπαίδευση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πριν από την εκτέλεση της χειρουργικής αφαίρεσης, αλλά η αποτελεσματικότητα του προγράμματος εκπαίδευσης είναι ασαφής. Χρειάζεται να διεξαχθεί πιο συγκεκριμένη έρευνα επειδή έχουν αξιολογηθεί περιορισμένοι πληθυσμοί. (Κλάση I, LOE C)” |
| ISMICS (2009)3 |
Συνιστάται η ταυτόχρονη χειρουργική αφαίρεση…. να αυξήσει τη συχνότητα εμφάνισης φλεβοκομβικού ρυθμού τόσο σε βραχυπρόθεσμη όσο και σε μακροπρόθεσμη παρακολούθηση…. για τη βελτίωση του κλάσματος εξώθησης και της ανοχής στην άσκηση…. για τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού και θρομβοεμβολικών επεισοδίων…. και να βελτιώσει τη μακροπρόθεσμη επιβίωση». |
| UK NICE (2014)4 |
"Surgical ablation of AF should be considered in patients with persistent AF, or with symptomatic AF undergoing cardiothoracic surgery." |
| ESC (2010)5 |
"Surgical ablation of AF should be considered in patients with symptomatic or asymptomatic AF undergoing cardiac surgery." "Minimally invasive surgical ablation of AF without concomitant cardiac surgery is feasible and may be performed in patients with symptomatic AF after failure of catheter ablation." |
Για τη αντιμετώπιση του αριστερού κόλπου (LAAM)
| Σύλλογος | Σύσταση |
| STS (2017)1 |
«Είναι ΛΟΓΙΚΟ να γίνει εκτομή ή αποκλεισμός του αριστερού κόλπου σε συνδυασμό με χειρουργική αφαίρεση για κολπική μαρμαρυγή για την πρόληψη της διαμήκους θρομβοεμβολικής νοσηρότητας. (Τάξη IIA, Επίπεδο Γ περιορισμένα δεδομένα)” «Κατά τη στιγμή των ταυτόχρονων καρδιακών επεμβάσεων σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, είναι ΛΟΓΙΚΟ η χειρουργική διαχείριση του προσαρτήματος του αριστερού κόλπου για την πρόληψη της διαμήκους θρομβοεμβολικής νοσηρότητας. (Τάξη ΙΙΑ, Γνωμοδότηση εμπειρογνωμόνων επιπέδου Γ)” |
| AHA/ACC/HRS (2019)6 | "Η χειρουργική απόφραξη του προσαρτήματος του αριστερού κόλπου μπορεί να ληφθεί υπόψη σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή που υποβάλλονται σε καρδιοχειρουργική επέμβαση (A4.4.2-1), ως συστατικό μιας συνολικής προσέγγισης της ομάδας καρδιάς για τη διαχείριση της κολπικής μαρμαρυγής. (Κλάση IIb, LOE B-NR) " |
| UK NICE (2014)7 |
"Σκεφτείτε την απόφραξη LAA εάν η αντιπηκτική αγωγή αντενδείκνυται ή δεν γίνεται ανεκτή και συζητήστε τα οφέλη και τους κινδύνους του LAAO με τον ασθενή." |
| EJCTS (2013)8 |
"Συμπεραίνουμε ότι δεν υπάρχει αποδεδειγμένο όφελος από τον χειρουργικό αποκλεισμό LAA όσον αφορά τη μείωση του εγκεφαλικού ή το όφελος της θνησιμότητας… Εάν εξετάζεται ο αποκλεισμός, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται συσκευές που έχουν σχεδιαστεί για τον αποκλεισμό των εξαρτημάτων αντί για τεχνική κοπής και ραφής ή συρραφής." |
| EHRA/EAPCI9,10 |
«Το OAC (με VKA ή NOACs) είναι η τυπική θεραπεία· ωστόσο, για ασθενείς που αντενδείκνυνται ή αρνούνται (N) OAC… η κύρια ένδειξη για απόφραξη LAA είναι μια σχετική ή απόλυτη αντένδειξη σε (N)OACs σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και Βαθμολογία CHADS2 ≥1 ή βαθμολογία CHA2 -DS2 - |
1. Vinay Badhwar, J. Scott Rankin, Ralph J. Damiano, A. Marc Gillinov, Faisal G. Bakaeen, James R. Edgerton, Jonathan M. Philpott, Patrick M. McCarthy, Steven F. Bolling, Harold G. Roberts, Vinod H. Thourani, Rakesh M. Suri, Richard J. Shemin, Scott Firestone, Niv Ad. The Society of Thoracic Surgeons 2017 Clinical Practice Guidelines for the Surgical Treatment of Atrial Fibrillation. The Annals of Thoracic Surgery, 2017; 103: 329-41.
2. Calkins H, Hindricks G, Cappato R, Kim Y-H, Saad EB, Aguinaga L, Akar JG, Badhwar V, Brugada J, Camm J, Chen P-S, Chen S-A, Chung MK, Nielsen JC, Curtis AB, Davies DW, Day JD, d’Avila A, (Natasja) de Groot NMS, Di Biase L, Duytschaever M, Edgerton JR, Ellenbogen KA, Ellinor PT, Ernst S, Fenelon G, Gerstenfeld EP, Haines DE, Haissaguerre M, Helm RH, Hylek E, Jackman WM, Jalife J, Kalman JM, Kautzner J, Kottkamp H, Kuck KH, Kumagai K, Lee R, Lewalter T, Lindsay BD, Macle L, Mansour M, Marchlinski FE, Michaud GF, Nakagawa H, Natale A, Nattel S, Okumura K, Packer D, Pokushalov E, Reynolds MR, Sanders P, Scanavacca M, Schilling R, Tondo C, Tsao H-M, Verma A, Wilber DJ, Yamane T, 2017 HRS/EHRA/ECAS/APHRS/SOLAECE Expert Consensus Statement on Catheter and Surgical Ablation of Atrial Fibrillation, Heart Rhythm (2017), doi: 10.1016/j.hrthm. 2017.05.012.
3. Ad et al.; Surgical ablation for atrial fibrillation in cardiac surgery. Innovations, vol 5, no 2, March/April 2010.
4. National Institute for Health and Care Excellence. Atrial fibrillation: management, clinical guideline. June 18, 2014.
Camm et al.; Guidelines for the management of atrial fibrillation. European Heart Journal, 2010.
January CT, Wann LS, Calkins H, Chen LY, Cigarroa JE, Cleveland Jr JC, Ellinor PT, Ezekowitz MD, Field ME, Furie KL, Heindenreich PA, Murray KT, Shea JB, Tracy CM, Yancy CW, 2019 AHA/ACC/HRS Focused Update of the 2014 AHA/ACC/HRS Guidelines for the Management of Patients With Atrial Fibrillation, Journal of the American College of Cardiology (2019), doi: https://doi.org/10.1016/j.jacc.2019.01.011.
National Institute for Health and Care Excellence. Atrial fibrillation: management, clinical guideline. June 18, 2014.
Dunning et al.; Guideline for the surgical treatment of atrial fibrillation. European Journal of Cardio-Thoracic Surgery. Vol 44. 2013.
Meier et al.; EHRA/EAPCI expert consensus statement on catheter-based left atrial appendage occlusion. EuroIntervention. 2014
Thambo et al.; The future of left atrial appendage occlusions: When extraordinary claims require evidence… Archives of Cardiovascular Disease 2015 vol 108.
Ad N, et al, Expert consensus guidelines: Examining surgical ablation for atrial fibrillation, J Thorac Cardiovasc Surg, 2017 Jun;153(6):1330-1354.
PE-US-0300C-0323-G
